Vektör

Fizikte nicelikler ikiye ayrılır. Bunlardan biri, yalnızca sayı ve birimle ifade edilen skaler niceliklerdir. Ör-neğin 300 Cd ışık şiddeti, 2,7 kg fıstık, 5 A akım şiddeti vb. Diğeri ise sayı ve birimin yanı sıra niceliklerin yön ve doğrultusu bilinmediğinde tanımlanamayan vektörel niceliklerdir. Örneğin kuvvet, hız, elektrik alan, manyetik alan, ivme vb.

Bir noktadan sonsuz sayıda doğru geçer. Aşağıda Şekil 1.1’de, belirlenen bir A noktasından geçebilecek sonsuz sayıdaki d1, d2, d3, … doğrularından bir kısmı çizilmiştir. A ve B olarak belirlenen iki noktadan geçecek şekilde çizilebilecek doğru, tek bir tane d doğrusudur. d doğrusu üzerinde A noktasından başlayıp B noktasında biten, yönlü AB doğru parçasına vektör denir. Doğru parçasının vektör olduğunu belirtmek için sembolü üzerine ok işareti konur ya da koyu renkle yazılarak AB vektörü şeklinde ifade edilebilir. Bu içerikte niceliklerin vektör olduğunu belirtmek için ok işareti kullanılacaktır.

Vektörlerin tam olarak ifade edilmesi için yönü, doğrultusu, büyüklüğü başlangıç ve bitiş noktası belirtilmiş olmalıdır.

Kartezyen Koordinat Sistemi

Birbirine dik koordinatlardan oluşan sisteme kartezyen koordinat sistemi denir. Dik koordinatların kesişim noktasına orijin denir ve "O" harfi ile sembolize edilir.

Bir olay x ve y koordinatlarında gerçekleşiyorsa olayın iki boyutlu olduğu ve düzlemde gerçekleştiği anlaşılır. Olay x, y ve z koordinatlarında gerçekleşiyorsa üç boyutlu olup olayın uzayda gerçekleştiği anlaşılır.

Kartezyen koordinat sistemi birbirine dik ve orijinde birbirini kesecek şekilde yerleştirilmiş iki veya üç sayı doğrusundan oluşur. Bu sayı doğrularında x koordinatı dendiğinde x ekseni, y koordinatı dendiğinde y ekseni ve z koordinatı dendiğinde z ekseni anlaşılmalıdır.

Eksenler yön belirtmez, doğrultu belirtir. Doğrultu belirtmede doğu-batı, kuzey-güney, kuzeydoğu-güneybatı, kuzeybatı-güneydoğu, doğrultuları da kullanılmaktadır

Bağıl Hareket

Hareket daima göreli (bağıl) bir olgudur (doğal olaydır), yani gözlemcinin bulunduğu yere göre tanımlanır. Bir hareketlinin herhangi bir gözlem çerçevesindeki gözlemciye göre hareketine bağıl hareket, o gözlemciye göre hızına da bağıl hız denir.